Uncategorized

🔷تست شخصیت مایرز-بریگز (MBTI) از شناخته شده ترین و دقیق ترین تست های شخصیت شناسی است. با انجام این آزمون شما متوجه می شوید که درون گرا هستید یا برون گرا، در جمع آوری اطلاعات شهودی هستید یا حسی، شخصیتی احساسی دارید یا منطقی و در سبک هدایت با جهان خارج ادراکی برخورد می کنید یا قضاوتی.

🔷🔹بعد از پیدا کردن تیپ شخصیتی تان در پایان تست می توانید متوجه بشوید که تیپ شخصیتی شما چه نقاط ضعف و قوتی دارد، چه شغل هایی برای شما مناسب است و همچنین با چه تیپ های شخصیتی ای برای رابطه شغلی یا عاطفی هماهنگ ترید.

با مراجعه به سایت زیر این تست را انجام دهید. 👇👇👇

https://www.iranzehn.com/pages/tests/mbti/test.aspx

رکیب مولفه ها و وقوع سانحه هوایی

معرفی موسسه روانشناسی هوانوردی ایران

موسسه روانشناسی هوانوردی ایران با در نظر گرفتن نیاز سازمان ها و ارگان های مختلف کشور به خدمات روانشناسی، مشاوره و اجرای طرح ها با بهره گیری  از دانش روان شناسی در شاخه های گوناگون نوروسایکولوژی، بالینی، صنعتی سازمانی و سلامت با همکاری جمعی از متخصصین مجرب و کارشناسان رشته های مختلف روانشناسی، مدیریت و اقتصاد تأسیس شد. این موسسه با اهدافی بزرگ و آرمان گرایانه پایه این عرصه نهاد و رویکردی نوین در زمینه صنعت هوانوردی، می تواند در این مسیر استوار و ثابت قدم باقی مانده و همگام با پیشرفت علمی و دانش فنی روز و با بهره گیری از تکنیک ها و استانداردهای معتبر جهانی همواره در جهت بهبود و ارتقاء کیفیت خدمات ارائه شده به مراجعان را در نظر دارد.

موسسه روانشناسی هوانوردی ایران با تلفیق دانش و تجربه نیروهای مجرب با انرژی و توان نیروهای متخصص همواره وظیفه اصلی خود را شناخت و درک خواسته های مراجعان و تلاش در جهت برآورده نمودن آنها می داند در این راستا فعالیت های در گروه های تخصصی منطبق با استانداردهای ملی و بین المللی شکل می گیرد و با بهره گیری از نیروی انسانی متخصص و کارآزموده در تلاش است منافع کلیه ذینفعان رعایت شود.

وظایف و حیطه های منابع انسانی

به طور کلی ساماندهی امور روانشناسی خلبانان و مدیریت پرواز و مشاوره یکی از اصول زیربنایی سازمان هواپیمایی محسوب می شود. در مورد روان خلبانان نیاز به برنامه ریزی دقیق، همه جانبه و تخصصی روانشناسی اهمیت بسیار ویژه خواهد داشت.

امور روانشناسی از آنجایی مهم است که می تواند زیربنای اخلاق، و آموزش، رفتارهای اجتماعی و… قرار گیرد. گذر زمان یک مطلب بسیار مهم در ارزیابی میزان تاثیر کار روانشناسی است و در واقع برای حصول نتیجه ای که به چشم بیایید بایست یک بازه زمانی تعریف کرد، نمود و بروز کار روانشناختی کمتر در کوتاه مدت قابل ارزیابی است. فاکتورهای مختلفی در نمود رفتاری خلبانان به طور همزمان اثر دارند که در این گزارش به امور روانشناسی آنان پرداخته می شود. لزوم تشکیل مرکز مشاوره روانشناسی پرواز، تامین بهداشت روانی خلبانان و فراهم سازی مقدمات رشد و تکامل شناختی و رفتاری خلبانان می باشد. هر جامعه ای در دوران گذر خویش از عصری به عصر دیگر دچار مشکلات و نابسامانی هایی می شود که این مشکلات و نابسامانی ها مستقیما روی روان افراد آن جامعه اثرات منفی می گذارد. برای اینکه این چرخه همچنان ادامه نیابد، جامعه نیاز به روانشناسان، مشاوران و مددکاران اجتماعی آگاه و فرهیخته دارد تا به یاری افراد و جامعه برخیزند. این متخصصان در مراکز مشاوره با پایبندی به اصل رازداری به مراجعین کمک می کنند تا خود بتوانند به بهترین راه حل دست یابند. در مرکز مشاوره هوانوردی ایرات نیز روانشناسان بالینی و عمومی، مشاورین خانواده حقوقی، مددکار اجتماعی، آماده یاری خلبانان جهت حل مشکلات و ایجاد بسترهای مناسب برای رشد فردی و اجتماعی می باشند.

تامین بهداشت روانی محیط های پرواز به منظور رشد، تحول و تکامل شناختی، رفتاری خلبانان جهت رسیدن به استاندارد های مورد نظر بهداشت روانی با تاکید بر پیشگیری سطح اول و تعدیل نارسائی ها، ناهنجاری ها واختلالات احتمالی با ایجاد انگیزه برای تلاش و شکوفائی استعدادهای فردی از مهمترین اهداف این موسسه می باشد. مرکز هوانوردی ایران با توجه به ابعاد روحی و معنوی خلبانان و نیازهای روانی، عاطفی، اجتماعی و اقتصادی خلبانان و همکاران، بستری برای توانمند سازی به منظور پیشگیری از ایجاد رفتارها یا آسیب های زننده به بهداشت، سلامت و ارتقاء سطح سلامت روان خلبانان گسترده است تا توان ایجاد روابط بین فردی موثر، انجام تصمیم گیری صحیح، حل تعارض ها وکشمکش ها بدون توسل به اعمالی که به دیگران وخود صدمه می زند، داشته باشد.

اهمیت و ضرورت موسسه روانشناسی هوانوردی (تبیین جایگاه موسسه)

موسسه روانشناسی هوانوردی ایران با داشتن اهداف عالیه من جمله تعامل اصول علمی و روش فنی مطالعه رفتار انسان، علم روانشناسی را در صنعت هوانوردی به خدمت گرفته و با داشتن اهداف استراتژیک با کمک روان شناسی همه تلاش خود را جهت بالا بردن سلامت و بهداشت روان مجموعه صنعت هوانوردی مدنظر دارد.

پیشرفت و محبوبیت موسسه روانشناسی هوانوردی ایران بر پایه چهار اصل تجربه، دانش به روز، کیفیت برتر و مشاور امین استوار است و ما به خوبی به قدرت این چهار اصل درکنار یکدیگر واقفیم و هر روز بیش از پیش تلاش خواهیم کرد تا رضایت مراجعین محترم از موسسه روانشناسی هوانوردی ایران پررنگ‏تر گردد.

تجربه

اصلی ترین پشتوانه موسسه روانشناسی صنعت هوانوردی می باشد که این خود باعث گردیده تا بعنوان مرجعی تخصصی و فنی برای مشاوره و تهیه گزارشات روانشناسی مبدل شویم.

دانش به روز

درک ضرورت انجام مطالعات امکان سنجی در پروژه های آمایش انسانی، مستلزم بهره گیری کامل از روش های نوین علمی، کاربردی و ارزیابی مقدماتی پروژه ها روانشناسی نوروسایکولوژی، بالینی، صنعتی سازمانی و سلامت است. استفاده از متخصصین مجرب و کارآزموده و بهره گیری از نرم افزارهای استاندارد و مورد تایید سازمان هواپیمایی سبب گردیده است که دانش به روز، به عنوان محرک اصلی برای پیشرفت و اعتلای مشاوره مدیریت و روانشناسی موسسه روانشناسی هوانوردی ایران مورد توجه قرار گیرد.

کیفیت برتر

این موسسه خدمات خود را با استاندارد سازمان توسعه صنعت ملل متحد UNIDO تطابق می دهد و این خود گواه ادعای ما، جهت ارائه کیفیت برتر می باشد.

مشاور امین

یکی از مسائل مهم برای مراجعان، محرمانه ماندن اطلاعات و ایده هاست. عدم افشاء یک ایده جدید در حوزه صنعت هوانوردی در بازار پررقابت امروز، می تواند برای فعالان آن حوزه ارزشمند و حتی حیاتی باشد. ما بعنوان یک مشاور حوزه صنعت هوانوردی این اطمینان را به شما می دهیم که امانت دار اطلاعات و ایده های شما بوده و از هر گونه نشت اطلاعات جلوگیری کنیم.

دستاوردها

موسسه روانشناسی هوانوردی ایران افتخار می کند که با دانش تخصصی بالا نیروی انسانی با انگیزه، خلاق، متخصص و مسئولیت پذیر، اهداف دستاوردهای خود را بطور مستمر بروز کرده و تمام فرایندهای خود را در جهت جلب رضایت ذینفعان ارتقاء سلامت روان در حوزه صنعت هوانوردی توسعه می دهند.

حوزه های کاری موسسه روانشناسی هوانوردی ایران

موسسه روانشناسی هوانوردی ایران یک انجمن تخصصی در حوزه روان شناسی و حمل و نقل هوایی و عوامل اساسی است که برای ترویج تبادل اطلاعات و اشاعه علم روان شناسی در حوزه صنعت هوانوردی ایجاد گردید.اهم فعالیت این موسسه به شرح زیر می باشد:

1. ایجاد شبکه های مرجعیت دانش روان شناسی هوانوردی برای فعالیت های حرفه ای روان شناسی در حوزه صنعت و حمل و نقل هوایی

2. مطالعه، پژوهش، طراحی و الکوسازی دانش روان شناسی در حوزه هوانوردی

3. تاسیس مرکز خدمات تخصصی روانشناسی و روانسنجی هوانوردی

4. طراحی، تدوین و تألیف محتوای یادگیری و بهبود مستمر روند آموزش (کارکنان) صنعت هوانوردی

5. خدمات پیش گیرانه از آسیب های روانی- رفتاری و …  در صنعت هوانوردی (کارکنان)

6. ایجاد تعامل سازنده با سازمان ها، موسسات و مراکز علمی پژوهشی مرتبط با دانش و صنعت هوانوردی

7. انتشار نشریات و کتب مورد نیاز روانشناسی در حوزه دانش و صنعت هوانوردی

8. برگزاری و مشارکت در همایش ها، کنفرانس ها و کارگاه های علمی و تخصصی روانشناسی در حوزه دانش و صنعت هوانوردی 

9. اخذ و اعطای نمایندگی داخل و خارج کشور

10. تعاملات مالی، اقتصادی و تجاری سازی رشته روانشناسی هوانوردی (اخذ وام و تسهیلات مالی و اعتباری)

مشاوره تخصصی صنعت هوانوردی

هدفمند کردن صنعت هوانوردی و تعیین مسیر برنامه مدون روانشناسی، با توجه به تغییر و تحوّلات تکنولوژی، بازار و فضای فرصت ها و تهدیدات پیرامون آن از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. این مدیریت توسط موسسه روانشناسی هوانوردی ضمن هدایت هوانوردی به سمت صنعت هوانوردی با ریسک کمتر، مطالعات امکان سنجی طرح ها را از ابعاد بازار، فنی، تکنولوژی و مالی به انجام می رساند.

برگزاری دوره های آموزشی تخصصی توسط موسسه روانشناسی هوانوردی

امروزه همگان به این نتیجه رسیدند که رشد و توسعه پایدار هر سازمان، در گرو ایجاد فرهنگ آموزش و یادگیری در آن سازمان است و در واقع با ارائه آموزش های لازم به پرسنلشان، آنها را در بالا بردن سطح مهارت ها و تخصص هایشان کمک می کنند.

بنابراین ایجاد فرهنگ یادگیری به صورت مستمر، به بالا بردن سطح فروش و حفظ جایگاه سازمان در بازار منجر گشته و باید به این باور رسید که طرح های روانشناسی بر روی صنعت هوانوردی رشد سازمان در بلند مدت را تضمین می نماید.

از این رو موسسه روانشناسی صنعت هوانوردی، در کنار فعالیت های مرتبط با فرایند صنعت هوانوردی در جهت ایجاد بستری مناسب برای پشتیبانی فنی و ارتقاء وضعیت علمی جامعه در حوزه آموزش نیز حضور پیدا کرده است. عمده فعالیت های این مشاور در این حوزه عبارتند از:

نیاز سنجی آموزش

برگزاری دوره های آموزشی (در محل یا کارفرما)

خدمات تخصصی روانسنجی هوانوردی

امروزه یکی از شاخص های کسب موفقیت در کارنامه شغلی افراد وجود تناسب بین خصوصیات، سبک ها و ترجیحات شخصی با شغل مورد نظر است.

از آنجا که ارائه خدمات شایسته و راهکارهای سازنده پیرامون مسائل و مشکلات فردی و بین فردی در حیطه شغلی، حرفه ای، خانوادگی به میزان تسلط متخصص بالینی-روان درمانگر بر مسائل وابسته به آن است، لذا نیاز سنجی و انجام مصاحبه و پرسش از متقاضیان، مراجعین و به اشتراک گذاردن تجارب و اطلاعات این امر ضروری است.

ارزیابی ها شامل اطلاعات اجتماعی و زندگینامه که به صورت مشاهدات مستقیم و داده هایی که از آزمون های روانی خاص است مستخرج می شوند که معمولاً توسط یک متخصص بالینی یا روان پزشک انجام می شود. نتایج ارزیابی و غربالگری برای اهداف بالینی و درمان برای تشخیص و تدوین برنامه برای مراحل درمان و مراقبت به کار می رود.

مؤسسه روانشناسی هوانوردی ایران برای ارتقاء سلامت روان، توان مدیریتی و اجرایی کارکنان سازمان هواپیمایی و خلبانان، برنامه ریزی و بهینه سازی ساختار و بهره وری منابع انسانی سازمان از جمله:

1. دادن بینش به کارکنان، خلبانان و خدمه پروازی، این که چگونه مسئولیت رسیدگی مشکلات زندگی خویش را بر عهده گیرند.

2. ارائه راهکار برای عدم بروز اختلافات خانوادگی (همسر، فرزندان و …) و اختلافات حل نشده.

3. برنامه ریزی برای رویدادهای پیش روی خلبانان و تأمین بهداشت روانی محیط کار کارکنان و خانواده به ارائه خدمات تخصصی می پردازد.

تهیه و تدوین بسته های آموزشی

در تشخیص میزان سلامت روان خلبانان، تستهای روانشناسی و آزمونها جایگاه ویژه دارند. تستهای روانشناسی، ابزار قلم و کاغذ و یا نرم افزار به شکل مکتوب و یا شفاهی قابل اجرا هستند و مهارتها، توانایی ها و میزان سلامت روان و دیگر آیتم های مورد نظر در افراد و مراجعه کنندگان را بصورت فردی یا گروهی مورد ارزیابی قرار می دهند. روان شناسان حوزه هوانوردی با ابزار آزمون سرعت تصمیم گیری، ظرفیت و قدرت رهبری کردن تحت شرایط سخت و دشوار، میزان اعتماد به نفس و تعهد شغلی و موارد دیگر را در خلبانان بررسی می کنند.

از تستهای پرکاربرد روان شناسی که برای خلبانان مورد استفاده قرار می گیرد:

* تست توانایی و درک فضایی (Test the ability of spatial perception): این آزمون فراتر از تستهای شخصیت و ارزیابی غیر کلامی است و این تست به این علت شاخص است که به درک و تجزیه و تحلیل مشکلات می پردازد. به نوعی به سنجش کار عامل انسانی با تکنولوژی و سطح آگاهی می پردازد و رابطه هماهنگی دست و چشم را مد نظر دارد.

* تست استدلال عددی (Numerical-Reasoning test): که سنجش مهارتهای کلامی، استعداد و توانایی خلاقیت و منطق و مهارتهای ارتباطی را مد نظر دارد.

* تست استدلال فضایی (Spatial-Reasoning test): یک ابزار سنجش برای نگرش غیر کلامی افراد است که توانایی در فهم نقشه ها و اشکال پیچیده را می سنجد، گاهی اوقات به این ابزار تست هوشیاری فضایی هم گفته می شود.

* تست استدلال منطقی (Logical-Reasoning test): تست استدلال منطقی فرمی از تست روان شناسی است که به طور گسترده به منظور ارزیابی افراد طی فرایند جذبشان مورد استفاده قرار می گیرد. روان سنجی معادل اندازه گیری توانایی ذهنی است و تستهای استدلال منطقی به منظور اندازه گیری مهارتهای غیر کلامی افراد طراحی می شود و مستلزم این است که افراد اشکال، اعداد و الگوها را تفسیر نمایند. 

* در حوزه روانشناسی صنعتی سازمانی:

1	بهره وری و رضایت شغلی کارکنان سازمان هواپیمایی
2	بررسی انگیزش شغلی کارکنان سازمان هواپیمایی
3	بررسی حل مساله و خلاقیت شغلی کارکنان سازمان هواپیمایی
4	بررسی سطوح شخصیت شغلی کارکنان سازمان هواپیمایی

* در حوزه روانشناسی بالینی و سلامت:

1	سلامت عمومی روان
2	غربالگری اختلالات روانی-شخصیتی
3	هوش انتراعی- فضایی
4	هوش عمومی
5	خلاقیت تجسمی
6	شخصیت عمومی
7	هیجان و  عواطف (اختلالات خلقی)
8	استرس پذیری و روشهای مقابله با استرس
9	باور پذیری مرگ (نگاه دینی-غیر دینی)
10	غربالگری اختلالات اضطرابی_خلقی

* در حوزه عصب  روانشناسی (نوروسایکولوژی):

1	مطالعه فرایند حافظه در عملکرد هوانوردان
2	مطالعه فرایند سرعت واکنش در عملکرد هوانوردان
3	مطالعه فرایند توجه و تمرکز در عملکرد هوانوردان
4	مطالعه فرایند سازماندهی و طراحی تجسمی در عملکرد هوانوردان
5	مطالعه فرایند پردازش های شناختی در عملکرد هوانوردان
6	مطالعه فرایند خطاهای ادراکی در عملکرد هوانوردان

مطالعات پیش از صنعت هوانوردی

در فضای رقابت جهانی هدایت برنامه در راستای اهداف از پیش تعیین شده برای حصول بازده مناسب از برنامه، یکی از فعالیت های مهم مشاوره ای محسوب می گردد. نتایج و بازخورد صنعت هوانوردی های گذشته که بدون مطالعه انجام گردیده خسارات جبران ناپذیری را متوجه مشتریان، سازمان ها و کشور نموده است. هدایت برنامه با ریسک مناسب یکی از دغدغه های کنونی مدیران است که چنانچه بدون انجام مطالعات بازار، تحقیقات، بررسی های موشکافانه تکنولوژی های موجود از لحاظ فنی انجام گیرد، ریسک بسیار زیاد و احتمال خسارات هنگفت را به همراه خواهد داشت.

1. شناخت و تعیین محدودیت ها و چالش های آنی جهت فعالیت های صنعت هوانوردی
2. شناخت صحیح از بازار پیرامون صنعت هوانوردی مورد نظر
3. شناسایی دقیق تکنولوژی های مورد نظر و انتخاب تکنولوژی های مناسب
4. تجزیه و تحلیل صحیح مالی از فعالیت در کسب و کار مورد نظر
5. مطالعه ریسک صنعت هوانوردی و چگونگی کاهش ریسک صنعت هوانوردی از نتایج حاصل از انجام مطالعات پیش از صنعت هوانوردی می باشد.

مطالعات امکان سنجی (طرح توجیهی فنی – اقتصادی)

صنعت هوانوردی و سازمان ها به منظور بررسی و تصمیم گیری در خصوص جنبه های مختلف اقتصادی، فنی و مالی طرح ها و پروژه های پیشنهادی، طی مراحل مختلف پیش از اجرای آنها، نیازمند انجام هر یک از مطالعات فوق می باشند. این فرآیند از مطالعه فرصت در مراحل بسیار ابتدایی پیش از صنعت هوانوردی آغاز و تا تدوین طرح های تجاری در مراحل نهایی صنعت هوانوردی و اجرای طرح ادامه می یابد این مطالعات مانند چراغی افق را بر روی مجریان و مشتریان طر ح ها یا پروژه ها روشن نموده و از این طریق صاحبان برنامه می توانند قبل از اجرای طرح ها نسبت به جنبه های مختلف توجیه پذیری، ریسک ها، مسایل و موانع پیش روی و الزامات، اطلاعات و چشم انداز روشنی کسب نمایند.

مدیریت، کنترل و نظارت بر پروژه های صنعت هوانوردی توسط موسسه روانشناسی هوانوردی

خدمات در بخش نظارت و کنترل پروژه طرح های روانشناسی، عبارتست از مدیریت پروژه در بخش نظارت بر اجرای طرح و تهیه گزارشات پیشرفت کار با استفاده از نرم افزار جهت ارائه به سازمان عامل مطابق با شرح خدمات زیر:

تهیه C.P.M طرح بر اساس برنامه زمان بندی مصوب طرح در گزارشات توجیه پذیری و با توجه به سرفصل های گزارشات مزبور و W.B.S مشتق از آن

تدوین جدول زمان بندی نیاز طرح به منابع مالی در دوره اجراء و آغاز بهره برداری با توجه به آورده متقاضی و تسهیلات مصوب سازمان عامل و جداول پیش بینی شده در گزارشات توجیهی طرح

کنترل هزینه های طرح از طریق کنترل پرداخت های تحقق یافته متقاضی به عوامل اجرایی ذینفع و سایر هزینه های مستقیم انجام شده برای اجرای آن

نظارت و اظهار نظر بر روی فرآیند انتخاب طرف قراردادهای مجری طرح و عقد قراردادهای مختلف پیمانکاری، ساخت، خرید، نصب و …

ارائه گزارشات دو ماهانه ترکیبی از پیشرفت فیزیکی طرح و وجوه صرف شده و پیش بینی وجود مورد نیاز برای هزینه های دو ماهه آتی با روشن کردن محل صرف وجوه و محل تأمین آن (سهم متقاضی، سهم تسهیلات) و تحلیل مغایرت ها و انحرافـات از برنامه و بودجه طرح و در صورت ضـرورت به روز کردن C.P.M و اعلامهشدارهای به موقع

به کارفرما و سازمان مشتمل بر گزارشات اولیه پروژه از طریق سازمان با استفاده از نرم افزار و گزارشات دو ماهه مالی پروژه (ارائه هزینه های مورد نیا طی دو ماه آتی پروژه) که حاوی وضعیت پیشرفت فیزیکی و هزینه های اجرای طرح های روانشناسی صنعت هوانوردی و ارائه هزینه های دو ماه آتی پروژه می باشد.

ارائه پیشنهادهای اصلاحی به منظور کاهش هزینه های اجرایی، پیشگیری از افزایش هزینه ها و یا ارتقاء کیفیت اجراء

پیش بینی های لازم به منظور فراهم شدن امکانات راه اندازی به موقع طرح درخصوص تأمین مواد اولیه لازم، تأمین نیروی انسانی آموزش دیده مورد نیاز و تأسیسات زیربنایی لازم با رعایت اصول محیط زیست

اظهار نظر بر روی مواردی که از طرف سازمان به ناظر ارجاع شود

معرفی مدل و ساختار موسسه روانشناسی هوانوردی

ما در موسسه روانشناسی هوانوردی از مدل “شل” که دارای چهار مولفه اصلی است بهره خواهیم جست و این مولفه ها اجزای اصلی عنصر انسانی را شکل می دهند و عبارتند از:

1. مولفه نرم افزار
2. مولفه سخت افزار
3. مولفه محیطی
4. مولفه زیست افزار

مدل “شل” بطور نموداری چهار مولفه فوق را نشان می دهد و علاوه بر آن رابطه بین مولفه ها را نیز تعیین و مرحله به مرحله برای یافتن دلایل وقوقع یک سانحه که ناشی از عملکرد انسانی باشد پیش می رود.

در تحلیل علل وقوع یک سانحه که ناشی از عملکرد و خطای انسانی باشد این خطا خارج از مولفه های گفته شده نمی باشد. تحلیل هر یک از مولفه ها و رابطه بین سانحه بوقوع پیوسته می تواند در دستیابی به واقعیت ها یاری رساند.

تنها یک عامل در بروز سوانح هوای دخیل نمی باشد بلکه عوامل و دلایل متعددی ممکن است که در وقوع یک سانحه نقش ایفا می کنند و موثر می باشند که با استفاده از مدل می توان عوامل را شناسایی نمود.

عملکرد مدل موسسه روانشناسی هوانوردی به گونه ای است تا به سوالات ساده در ارتباط با “چه، چه کسی و کی (چه موقع)”، پاسخ فراهم ساخته و سوالات پیچیده تر “چگونه” و “چرا” را نیز در برمی‏گیرد.

مدل “شل” از هواکینز برگرفته شده است و سازمانهای بین المللی از جمله سازمان بین المللی هوانوردی و سازمان بین المللی کار برای آنالیز سوانحی که توسط انسان ها رخ می دهد، مدل “شل” را بکار می برند. این سازمان ها به کشورهای عضو خود توصیه می نمایند تا در ارزیابی سوانح هوایی بویژه برای آنالیز خطاهای ناشی از انسان ها، از مدل “شل” استفاده کنند. نمودار 1-1 رابطه عنصر انسانی با مولفه های اشاره شده را نشان می دهد.

برای روشن شدن مفاهیمی که در مدل موسسه روانشناسی هوانوردی بکار برده شده اند توضیح لازم در ادامه آورده می شود:

الف) مفهوم عنصر انسانی در فعالیتهای هوایی

عنصر انسانی به عاملی که دارای فکر، هوش، عاطفه، احساس، فرهنگ، ارزش و … که اجرای یک یا چند وظیفه را در هواپیما عهده دار است اطلاق می شود. عنصر انسانی کانون اصلی فعالیت ها محسوب می شود.

ب) مفهوم نرم افزار، در بخش (سیستم) هوایی

نرم افزار بخش غیرفیزیکی سیستم “شل” شامل خط مشی سازمانی، روشها، چک لیست ها، نقشه ها، نمودارها، بخش نامه ها و برنامه های کامپیوتری را شامل می گردد و بطور کلی هر آنچه بر رفتار افراد تأثیرگذار ولی غیر قابل لمس باشد، نرم افزار اطلاق می گردد.

ج) مفهوم سخت افزار در بخش (سیستم) هوایی

سخت افزار به بخش تجهیزات سیستم حمل و نقل دلالت دارد و شامل طراحی محلهای کاری صفحه‏های نمایش، ابزار کنترل، صندلی ها و غیره می شود.

د) مفهوم محیط در بخش (سیستم) هوایی

محیط شامل شرایط آب و هوای داخلی و خارجی، دما، میزان دید، لرزش ها، سر و صدا، و دیگر عواملی است که رایط محیط کار افراد را بوجود می آورند. گاهی برخی محدودیت های اقتصادی، سیاسی نیز که سیستم تحت آنها فعالیت می کند نیز در این بخش گنجانده می شوند. شرایط آب و هوای، تا حدی که بر ارتباطات، تصمیم گیری، کنترل و هماهنگی تأثیر می گذارد، بخشی از محیط زیست بشمار می رود.

هـ) مفهوم زیست افزار در بخش (سیستم) هوایی

با ارزش ترین و قابل انعطاف ترین مولفه در سیستم “شل” زیست افزار به شمار می آید که بطور مستقیم به انسان ها مربوط می شود. هر فرد توانایی ها و محدودیت های فیزیکی، فیزیولوژیکی، روانشناسی و روانی- اجتماعی، مربوط به خود را داراست. مدل موسسه روانشناسی هوانوردی بصورت ساده تر به شکل (1-1) در نظر گرفته شده است که هر کدام از متغیرهای مربوط به عنصر انسانی که به وقوع سانحه می گردد، بررسی می نماید. شکل 1-1 رابطه و چگونگی وقوع سانحه ناشی از ترکیب مولفه ها را بیان می کند.

جزء توانمندی راهبردی و ارزشمند در صنعت هوانوردی بشمار می آید. زمینه های تخصصی روانشناسی طراحی         شده زیادی را برای کمک به گروه های خاص وجود دارد. روانشناسی حمل و نقل هوایی موضوعی است که از جنگ جهانی دوم تا امروز اجرا شده است روانشناسی که در حمل و نقل هوایی کار می کنند برای کمک به خلبانان و خدمه پرواز تربیت می شوند تا مطمئن شوند آنها از لحاظ احساسی و ذهنی در سلامت کامل هستند. هدف اصلی آنها این است که پرواز هوایی امنی داشته باشند.

روان شناس حمل و نقل هوایی کیست؟

روانشناس حمل و نقل هوایی با صحبت با خلبانان و خدمه پرواز کمک می کنند تا آنها بر ترس توسعه یافته خود از پرواز غلبه کنند. آنها همچنین می توانند از طریق مشاوره با خلبانان و خدمه پرواز بر هوازدگی آنها هم غلبه نمایند.

روانشناسی پرواز و خلبانی

اگر از تمام خلبانانی که در شرایط دشوار موفق به کنترل هواپیمای خود شده اند پرسیده شود که چگونه موفق به انجام چنین کاری شده اند؟ آنها اولین رمز موفقیت در این کار را (حفظ خونسردی) خواهند دانست. خونسردی یکی از شاخصه های مهمی است که یک داوطلب خلبانی باید واجد آن باشد تا بتواند در شغل خود موفق باشد. در واقع تجربه و علم ثابت کرده اند که علاوه بر شرایط علمی و هوشی که خلبانان باید واجد آن باشند شرایط روحی مانند اعتماد به نفس و خونسردی، قدرت تصمیم گیری سریع و دقیق، بسیار در بهبود عملکرد خلبانان هواپیما و یا بالگرد موثرند. به عبارتی گاهی اوقات حفظ اعتماد به نفس و خونسردی می تواند

یک سری معادلات را به هم بزند و شما را از چند قدمی مرگ به زندگی باز گرداند. این موضوع یک فرضیه نیست که فقط بر روی کاغذ مطرح شده باشد بلکه عملاً ثابت شده است با نگاهی به بسیاری از سوانح هوایی می شود به دو نکته اساسی دست یافت.

1. در بعضی از سوانح حفظ خونسردی و قدرت تصمیم گیری صحیح به خلبانان کمک کرده که در سخت ترین شرایط بهترین تصمیم را بگیرند و خود و هواپیمایشان را نجات دهند.
2. بعضی دیگر از سوانح همواره عدم عملکرد صحیح خلبان را به علت از دست دادن کنترل رفتاری و خونسردی به عنوان یکی از فاکتورهای مهم سانحه در خود جای داده اند.

حفظ خونسردی در پرواز

این دو نکته به خوبی یک نتیجه را به ما گوشزد می کند و آن این که (خلبانان و عملکرد آن ها هنوز یکی از مهم ترین فاکتورها در بررسی و تحلیل سوانح هوایی است که باید بر روی آن به عنوان تأثیرگذارترین عامل در وقوع یا عدم وقوع تراژدی های هوانوردی در حوزه ایمنی پرواز به خوبی بحث و بررسی صورت بگیرد که این امر با بررسی ابعاد علمی و شخصیت خلبانان امکان پذیر است.)

بعد علمی و بعد شخصیتی خلبان

در حوزه مربوط به مسائل فنی پرواز و تأثیر خلبانان در ایمنی پرواز برای این که ما بتوانیم به یک نتیجه منطقی و علمی تر برسیم باید خلبانان را از دیدگاه شخصیتی نیز آنالیز کرد تا بتوان در کنار بررسی وضعیت علمی و فنی وی به یک نتیجه گیری درست رسید. زیرا شخصیت و خصوصیات روحی خلبان با دیگر خدمه پرواز و پرسنل سیستم هوانوردی همواره به اندازه وضعیت علمی و فنی آنان در تعیین سرنوشت یک پرواز دخیل است. در واقع در بسیاری از شرایط خاص پروازی خصوصیاتی مانند قدرت تصمیم گیری، تمرکز بالا، شجاعت، صبر و … بر عملکرد خلبانان با روحیات و افکار مثبت و خصوصیات روانی مناسب هواپیماهایی را به مقصد می رسانند که امیدی به بازگشت آنان نیست.

راهکارهای انتخاب خلبانان طبق مدل صدور گواهینامه صلاحیت پرواز

در شرایط پیشرفت سریع صنعت حمل و نقل هوایی و توسعه بلند پروازانه پروژه های حمل و نقل هوایی، سیستم صدور گواهینامه صلاحیت پرواز در حال حاضر که در اداره هواپیمایی کشوری چین (CAAC) اجرا می شود بهترین راه حل می باشد، که شامل قوانین، مقررات صلاحیت پرواز و چارت سازمانی می باشد.

در حال حاضر سیستم صدور گواهینامه صلاحیت پرواز CAAC هنوز هم با چالش های پیشرفت این صنعت مواجه است چشم انداز CAAC سیستم صدور گواهینامه، صلاحیت پرواز و عناصر کلیدی از بهبود سیستم را مورد ارزیابی قرار می دهد نگرانی اصلی این است که چگونه می توان از منابع صنعت است برای مرکز صلاحیت پرواز استفاده کرد. نیاز سازمان برای طراحی و پیاده سازی سیستم تضمین طراحی (DAS) به عنوان یکی دیگر  از گزینه های تخصیص منابع ارائه شده است. پس از مقایسه مزایا و  معایب بین گواهینامه محصول و صدور گواهینامه سازمان، و همچنین بین سیستم تعیین شده و سازمان طراحی به ترتیب، روش استفاده از سیستم تعیین شده و نیاز به سازمان طراحی برای پیاده سازی سیستم تضمین طراحی (DAS)، به عنوان راه تخصیص منابع و تجهیزات به سازمان ارائه شده است.

فاکتورهای موثر در حفظ روحیه و خونسردی خلبانان

1. دیدگاه در مورد مرگ

شاید در ابتدا دور از ذهن باشد اما واقعیت است ! ! !

در واقع میزان اعتقادات خلبانان به مسائل مذهبی و میزان اعتقاد آن ها در مورد مرگ و جهان بعد از این جهان باعث این می شود که در حین وقوع شرایط خطرناک خلبان با توجه به آرامش نسبی که اعتقادات درونی – شخصی یا مذهبی وی در مورد مرگ دارد با آرامش بیشتری با شرایط خاص برخورد کند.

خلبانانی که بیشتر به مرگ فکر می کنند و یا به آن ایمان قلبی داشته باشند و در کل انسان های معتقدی به جهان دیگر باشند در شرایط مرگباری که ممکن است به طور ناگهانی برای آنها پیش بیاید به طرز عقلانی تر و با آرامش بیشتری با شرایط بوجود آمده برخورد می کنند و به خاطر وجود یک حس وحشت کمتر نسبت به مرگ کمتر کنترل رفتاری خود را از دست می دهند. مدیریت بحران بهتری دارند و آرامش بیشتری که در شرایط خاص همین فاکتورها می تواند به طرز شگفت آوری در بهبود عملکرد آنان و اتخاذ تصمیم صحیح به آنها کمک کند.

خاطر نشان می شود این اصل یک اصل ثابت شده است که از لحاظ روانشناسی نیز قابل اثبات است. در واقع انسـان هایی که دیدگاه  مثبت تری نسبـت به مرگ دارنـد در  رویاروی با  آن بسیـار معقولانه تر  و خونسردتر عمل می کنند که گاهی همین امر باعث می شود که آن ها با خونسردی موفق می شوند. این شرایط مرگبار را تبدیل به یک فرصت کرده و از آن براحتی با یک مدیریت علم محور و عمل محور عبور کنند.

2. آمادگی علمی خلبانان

فاکتور دوم موثر در حفظ روحیه و خونسردی خلبانان آمادگی علمی و فنی آنان برای مواجهه با شرایط اضطراری پرواز است. این قاعده بسیار ساده است.

هر چقدر خلبانان از لحاظ فنی و علمی بر شرایط بحرانی به وجود آمده در هواپیما مسلط تر باشند و آمادگی عملی برخورد با این شرایط را قبلاً کسب کرده باشند در کنترل خونسردی و انجام تصمیم صحیح و عمل مناسب بهتر عمل می کنند. در واقع میزان سواد و آمادگی علمی به خلبانان در شرایط اضطراری این توانایی را می دهد که با اعتماد به نفس بیشتر و در نتیجه خونسردی بیشتر در هدایت هواپیما، ارتباط با دیگر خدمه و کنترل ترافیک هوایی از قواعد علمی و فنی پیروی کند که علمی تر است و موفق به کنترل هواپیما یا به حداقل رساندن خسارات ناشی از سانحه شود.

آمادگی علمی خلبانان بیشتر با مطالعه گسترده و عمیق خصوصاً در حوزه ایمنی پرواز استفاده از شبیه ساز و شبیه سازی شرایط سخت و پیچیده احتمالی و کسب تجربه علمی پرواز به دست می آید و هر چقدر این آمادگی بیشتر باشد احتمال اشتباه خلبانان در شرایط خاص کمتر می شود.

3. شرایط فنی هواپیما و امکانات درون کاکپیت

مسئله استاندارد بودن و امروزی بودن تجهیزات و سیستم های درون کابین خلبان هم جزء مواردی است که به خلبان کمک می کند تا فشار روحی کمتری را در شرایط خاص احساس کند که همین کاهش فشار شدید روحی باعث می شود که خلبان با خونسردی بیشتری عکس العمل نشان دهد.

در هواپیماهای امروزی کامپیوترایز شدن بسیاری از سیستم های درون کابین و پیشرفت در دقت و سرعت بسیاری از ایندکیتورها و آنالیزورهای کابین خلبان باعث شده که در تمامی شرایط پروازی بخشی از کاری را که بر عهده خلبانان است این سیستم های فوق پیشرفته به طور کامل یا نسبی انجام دهند که همین امر خصوصاً در شرایطی که هواپیما از وضعیت معمول خارج شده است می تواند یک نقطه اتکاء برای خلبان باشد و شرایط را برای وی در جهت بازگرداندن هواپیما به حالت نرمال آسان تر کند.

مشکلات صنعت هوانوردی:

ایمنی

در عصر حاضر پرواز کردن بسیار ایمن شده است. اما این مهم همیشه اینگونه نبوده است و در روزهای اول این کسب و کار دارای ریسک بالایی بود. به همین خاطر باید هواره تعامل و همکاری خوبی در میان تمامی ذینفعان این صنعت وجود داشته باشد تا پرواز بسیار امن تر گردد. باید به دنبال نگارش طرحی میان دولت و صنعت باشیم که این مهم یک موضوع رقابتی نیست بلکه یک موضوع تعاملی است.

محیط

در هر کسب و کاری پایداری یک مولفه مهم به شمار می رود، در خصوص خطوط هوایی سوخت جزء این مهم به شمار می رود که حرکت هواپیما و همچنین محیط زیست را به چالش می کشد و از سال 2020 تولید گازهای گلخانه ای بسیار زیاد خواهد شد و به درجه هشدار می رسد لذا ما باید به دنبال راهکارهایی در جهت کاهش آلاینده های خالص همچون کربن باشیم.

سودآوری

بردار دیگر از پایداری سودآوری است. در طول قرن گذشته خطوط هوایی از نظر مالی دارای شکست های بسیاری شده است تا جایی که این کسب و کار در شرایط رقابتی بسیار سختی قرار گرفت و باید به دنبال و بررسی مزیت های مالی این صنعت در کشور خود نیز باشیم که افزایش ایمنی پروازها و استفاده از تجهیزات و امکانات به روز دنیا می تواند تا حدودی از مشکلات مربوط به این علت بکاهد.

مشکلات و موانع صنعت هوانوردی از بعد روان شناسی:

اضطراب

روانشناسان حمل و نقل هوایی به تربیت خلبانان آینده نگر کمک می نمایند.

آنها با خلبانان تکنیک هایی را می آموزند در مورد چگونگی مقابله با اضطراب تا اطمینان یابند که آنها می توانند با خیال راحت تحت فشار پرواز نمایند.

استرس

توانایی مقابله با استرس در ایمنی پرواز ضروری است روانشناسان حمل و نقل هوایی به تمام خدمه از خلبانان گرفته تا کنترلر ترافیک هوایی می آموزند که چگونه با استرس مقابله نمایند در صورتی که آنها از سوختن و عملکرد ضعیف رنج می برند.

مشاوره حوادث پس از یک سانحه

روانشناسان حمل و نقل هوایی با خلبانان و اعضای خدمه پرواز مشاوره می کنند تا اطمینان حاصل کنند که برای برگشتن به سرکار به درستی بهبود یافته اند.

مدیریت

روانشناسی مدیریت حمل و نق هوایی نیز به تحقیق پیرامون حفظ سریعترین و کارآمدترین راه در رساندن اطلاعات به خلبانان در کابین خلبان تمرکز دارند و این می تواند امنیت پرواز را با اطمینان دادن خلبانان به یادگیری شرایط آب و هوای یا خرابی تجهیزات را بهبود بخشد.

1. استرس های ناشی از قرار گرفتن در حاشیه ایمنی و بقاء زندگی
2. استرس های ناشی از جو سازمانی، ساختار کار و وظایف محوله (مانند تعداد پروازهای محوله، پرواز زدگی، پاداش ها و مسائل مالی، جدول نوبت کاری)
3. مسائل شخصی که در استرس های شغلی تأثیر گذارند
4. نگرانی از عدم صدور مجوز پرواز پس از آزمایشهای دوره ای
5. مسائل روانشناختی معمولی و طبیعی که برای هر فرد عادی در جامعه ممکن است، بوجود آید.
6. خلبانان نه تنها، تحت تأثیر مسائل شغلی خود هستند بلکه تحت عدم امنیت شغلی و فشار ناشی از مسائل عمومی که مردم با آن روبرو هستند نیز قرار دارند. در حال حضار پژوهش هایی که نشان دهنده وزن تأثیرگذاری هر یک از مسائل تأثیرگذار بر بهداشت روانی خدمه پرواز باشد، یافت نشده است.

ماموریت موسسه روانشناسی هوانوردی (تغییری تحول آفرین)

 دلیل وجودی موسسه روانشناسی هوانوردی ماموریت را مشخص می کند چیزی که اگر آن را از موسسه روانشناسی هوانوردی منها کنیم سازمان هواپیمایی باید بپرسد من برای چه بوجود آمده ام. ماموریت موسسه روانشناسی هوانوردی براساس یک نیاز تعریف می شود. ماموریت از جنس هدف است. یک هدف بزرگ است که سازمان هواپیمایی می خواهد در یک دور زمان طولانی مدت برسد. سازمان های قبلی تأکید اصلی شان بر ماموریت است اما موسسه روانشناسی هوانوردی به چشم انداز تاکید می کند یا به عبارت دیگر چشم انداز محور هست.

همچنین ماموریت اصلی موسسه روانشناسی هوانوردی ایران کمک به پیشرفت سازمان هواپیمای کشوری و ارگان های ذیربط و تبدیل برنامه ملی و ایده به ثروت های ماندگار و مولد، ارائه خدمات مشاوره در صنعت هوانوردی با کمک روانشناسی نوروسایکولوژی، بالینی، صنعتی سازمانی و سلامت به مراجعان و مخاطبان محترم، مدیریت، نظارت بر پروژه های روانشناسی نوروسایکولوژی، بالینی، صنعتی سازمانی و سلامت و با اتکابه کارآمدی نیروی متخصص سازمانی و دانش فنی و علمی متخصصین موسسه، رعایت اصول مالی و اقتصادی، ارتقاء اعتبار نام تجاری با هدف ایجاد اعتماد و رضایت کلیه ذینفعان و کمک هر چه بیشتر به رشد و تعالی و ارتقاء سلامت روان، رعایت فرهنگ درست صنعت هوانوردی در کشور می باشد. ذیلاً تفاوت بین چشم انداز موسسه روانشناسی هوانوردی و بیانیه ماموریت ذکر می گردد.

1. پشتیبانی از سازمان ها و موسسات در حوزه حمل و نقل هوایی
2. آموزش قوانین به پرسنل در خصوص عمود پرواز و دیگر تکنیکهای تخصصی
3. خارج کردن افراد دارای مسایل روانشناختی خاص از ادامه پرواز
4. نظارت بر بهداشت روانی افرادی که برای دوره های آموزشی اولیه شروع به کار کرده اند و یا آنهایی که در حال کار هستند
5. کمک و مداوای افرادی که در حین کار دچار مشکلات روانشناختی شده اند
6. تعیین این که تا چه زمانی یک فرد به دلیل مسایل روانشناختی می بایست پرواز نکند
7. حمایت های روحی و روانی (کوتاه مدت و دراز مدت) از افرادی که از پرواز کنار گذاشته شده اند

جلوگیری از ایجاد مسایل بهداشت روانی به واسطه انجام پژوهش های سازمانی، انجام برنامه‏های ارتقاء سلامتی و ممانعت از تداخل پیش گستر وظایف محوله به آن ها

برنامه های میان مدت موسسه روانشناسی صنعت هوانوردی

پیشنهاداتی که از نظر موسسه روانشناسی صنعت هوانوردی بسیار حائز اهمیت است و می تواند در روند اصلاح وضعیت مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:

1. اتصال اهداف استراتژی موسسه (روان شناسی هوانوردی ایران) با اهداف کارکنان هواپیمایی
2. سهیم کردن کارکنان هواپیماها در سود شرکت این امر سبب می شود تا کارکنان کار را بخشی از کارهای خود تلقی کنند و در نتیجه رضایت شغلی را به دنبال خواهد آورد.
3. تقویت مدیریت منابع انسانی با اتخاذ سیاست های بلند مدت

برای اینکه یک رویکرد عقلایی و راهبردی به آموزش و پژوهش داشته باشیم،  شایسته است مراحل زیر مد نظر مدیران و برنامه ریزان شرکت های هواپیمایی ایران قرار گرد.

1. هم جهت بودن با اهداف سازمان
2. حمایت مدیریت عالی
3. مشارکت مدیران صف
4. کیفیت طرحی و ارائه برنامه
5. انگیزش آموزش شوندگان
6. همبستگی با سیاست مدیریت منابع انسانی
7. مرتبط ساختن استراتژی های مربوط به ارزیابی و پاداش کارکنان، به استراتژی های منابع انسانی سازمان به گونه ای که نیروی کاری کار را بخشی از زندگی خود بداند.
8. راهبردی کردن منابع انسانی با استفاده از الگوهای موجود در این خصوص

پرورش نیروی کاری با رویکردهای جدید منابع انسانی با در نظر گرفتن عوامل زیر:

1. نیروی انسانی مهمترین عامل انجام کار می باشد
2. آموزش و ایجاد تعهد در کارکنان
3. افزایش توانمندی کارکنان
4. شایسته سالاری و قرار دادن افراد شایسته در سطوح مختلف اعم از انجام کار در روی هواپیما یا پستهای مدیریتی، شیوه ارتقاء در هواپیما تا حدود زیادی بر اساس شایستگی می باشد ولی این موضوع در سطوح مدیریت، اینگونه نیست.

• ایجاد چنان رابطه ای بین مدیران و کارکنان عملیاتی، بنحوی که مدیران همواره رابطه فرزند و مادری با کارکنان داشته باشند. بدین منظور که در هیچ شرایطی مدیران کارکنان را رها نکنند، همانگونه که یک مادر از فرزند خود در بدترین شرایط نیز حمایت می کند. ایجاد چنین رابطه ای تعهد کارکنان را بدنبال خواهد داشت و نهایتاً باعث بهبود عملکرد و کارآیی کارکنان می شود.
• طبقه بندی خلبانان و خدمه پرواز بر اساس بهره هوشی و اختلالات شخصیت
• انجام مصاحبه های مقدماتی و شناختی برای تشخیص و آسیب شناسی، نیازسنجی واقعی از شرایط روان فردی و عمومی خلبانان
• ارزیابی هوشی و شخصیت و اجرای تستهای گوناگون برای تکمیل اطلاعات غیر بصری از ویژگی های شخصیتی خلبان
• تکمیل تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز روانشناسی هوانوردی
• 10-  تشکیل جلسات مشاوره و دوره ها ی تخصصی گروه درمانی، درمان شناختی رفتاری CBT
• 11-  برپایی کارگاه های آموزشی، مهارتهای زندگی، مهارتهای اعتماد به نفس جهت خلبانان و خدمه پرواز

افق های آینده موسسه روانشناسی هوانوردی ایران:

1. ادامه روند پروسه درمان برخی از خلبانان تحت درمان های روانشناختی یا روانپزشکی
2. اجرای برنامه های مدون و ابلاغی سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران
3. تکمیل ترکیب شورای روانشناسی موسسه هوانوردی ایران
4. تدوین برنامه جامع اجرایی روانشناختی موسسه براساس مقتضیات آن با توجه به اطلاعات کسب شده در طی برنامه های قبلی
5. ایجاد مرکز آموزشی جامع علمی کابردی در رشته روانشناسی هوانوردی زیر نظر سازمان هواپیمایی کشور به قصد ارتقاء دانش کار و ایجاد مهارتهای متناسب با حوزه شغلی و اهمیت هوایی و ارتقاء سلامت روان حوزه سازمان هواپیمایی کشور